Ngày mới vào nghề, tôi từng nghĩ:👉 Dạy càng nhiều – học viên càng “được lợi”👉 Giảng càng nhanh – học viên càng giỏi sớm Nhưng thực tế thì… ngược lại. Tôi đã từng: - Chuẩn bị rất kỹ nội dung - Nói rất nhiều trong một buổi học - Muốn “truyền” thật nhanh những gì mình biết Và rồi tôi nhận ra một điều đau nhưng thật:👉 Học viên không bỏ học vì bài khó, mà vì họ không theo kịp cảm xúc học tập. 1. Dạy tiếng Việt không phải là cuộc đua kiến thức Tiếng Việt với người nước ngoài không chỉ là: - Từ vựng - Ngữ pháp - Phát âm Mà là: - Cảm giác “À, tôi hiểu rồi!” - Niềm vui khi nói được một câu trọn vẹn - Sự tự tin khi dám mở miệng nói sai 👉 Khi gia sư đi quá nhanh, học viên chưa kịp hiểu đã phải học tiếp.👉 Lâu dần, họ mệt – rồi im lặng – rồi biến mất. 2. Người học cần được ở cùng nhịp, không phải bị kéo đi Gia sư thường mắc một “bẫy” rất phổ biến: “Cái này dễ mà, sao học viên chưa hiểu?” Nhưng ta quên rằng: - Cái dễ của người dạy là cả một quá trình - Cái khó của người học là đang bắt đầu từ con số 0 👉 Học viên không cần ta giỏi hơn họ👉 Họ cần ta đi cùng họ 3. Dạy chậm lại – để học viên đi xa hơn Từ khi tôi: - Giảm số nội dung mỗi buổi - Tăng thời gian lặp lại – thực hành – sửa lỗi - Hỏi học viên nhiều hơn, nói ít lại 👉 Tỷ lệ học viên ở lại lâu hơn👉 Buổi học nhẹ nhàng hơn👉 Học viên chủ động nói nhiều hơn Và quan trọng nhất:👉 Họ tin mình làm được 4. Gia sư giỏi không phải là người nói nhiều nhất Mà là người: - Biết dừng lại đúng lúc - Biết lùi lại để học viên tiến lên - Biết kiên nhẫn với sự chậm của người khác Trong cuộc chơi dạy tiếng Việt: Không ai thắng khi học viên bỏ cuộc. 🌱 Gửi đến các anh chị em gia sư trong cộng đồng 5M:Nếu hôm nay bạn cảm thấy: - Học viên chậm - Buổi học chưa “đã” - Tiến độ không như mong muốn 👉 Hãy thử chậm lại một chút.Có thể, đó chính là lúc học viên bắt đầu ở lại với bạn lâu hơn.

Trong nhiều năm dạy tiếng Việt cho người nước ngoài, tôi cũng từng tin rằng: “Đừng dạy ngữ pháp trước. Hãy để học viên nghe – nói – bắt chước.” Nhưng càng dạy lâu, càng quan sát kỹ, tôi càng thấy điều này đúng với… một bộ phận nhỏ học viên, còn với phần lớn người học trưởng thành, cách tiếp cận ấy khiến họ mất phương hướng. Và sau khi thử nghiệm nhiều lộ trình khác nhau, tôi phát hiện điều ngược lại: dạy đúng – đủ – có hệ thống một số điểm ngữ pháp cốt lõi từ đầu giúp học viên tiến nhanh hơn, tự tin hơn và ít mắc lỗi dai dẳng hơn. Dưới đây là những kinh nghiệm mà tôi rút ra, mong các đồng nghiệp có thể áp dụng linh hoạt trong thực tế giảng dạy. 1. Người học trưởng thành cần một “bản đồ” trước khi bước vào hành trình Học viên lớn tuổi không học theo kiểu “nghe – bắt chước – rồi sẽ quen”. Họ cần hiểu logic. - Chỉ cần 3–5 quy tắc trọng tâm là đủ để định hướng. - Lộ trình rõ ràng giúp họ bớt lo lắng và tăng động lực. - Khi học có khung sườn, họ giảm 70% lỗi “dịch từng chữ”. 2. Ngữ pháp cơ bản giúp học viên nói đúng ngay từ đầu Một số điểm ngữ pháp nếu không dạy sớm sẽ trở thành thói quen xấu rất khó sửa. - Thứ tự từ: Chủ ngữ – Thời gian – Địa điểm – Động từ – Tân ngữ. - Trợ từ quan trọng: “đang – đã – sẽ – cũng – chỉ – rất…” - Cách dùng “có” và “là” – hai lỗi mà 90% học viên mắc nếu không nắm từ đầu. Khi học viên hiểu những nền tảng này, câu nói của họ tự nhiên đúng hơn dù vốn từ còn ít. 3. Dạy ngữ pháp đúng cách: ngắn – đủ – thực dụng Vấn đề không nằm ở việc dạy ngữ pháp, mà ở cách dạy. - Không giảng lý thuyết dài dòng. Dạy đúng phần họ dùng ngay. - Cho ví dụ gắn với đời sống: “Tôi đang ở Việt Nam”, “Hôm nay tôi không đi làm”, “Tôi sẽ học tiếng Việt mỗi ngày”. - Cho học viên luyện nói theo mẫu 60–90 giây để biến quy tắc thành phản xạ. Dạy ngữ pháp mà gắn ngay với giao tiếp thực tế thì không bị “hàn lâm”, ngược lại rất hiệu quả. 4. Ngữ pháp đầu khóa giúp giáo viên quản lý chất lượng dạy học tốt hơn Khi học viên có khung ngữ pháp chuẩn: - Giáo viên sửa lỗi nhanh và dứt khoát. - Bài học tiến triển đều, không phải quay đi quay lại các lỗi cơ bản. - Học viên thấy tiến bộ rõ ràng và dễ gắn bó lâu dài.

⏱ 0–30 GIÂY: TRẤN AN CẢM XÚC TRƯỚC Gia sư nói: “Đừng lo.6 thanh không phải để học trong một buổi.Hôm nay bạn chỉ cần nhận ra là có khác nhau — thế là đủ.” 👉 Mục tiêu: học viên bớt sợ trước khi học ⏱ 30 GIÂY – 1 PHÚT 30: SO SÁNH DỄ HIỂU Gia sư nói: “Tiếng Việt dùng giọng cao – thấp để đổi nghĩa.Giống như khi bạn nói vui, buồn, tức giận.” Nói cùng 1 âm “ma” với cảm xúc: - bình thường - hỏi - ngạc nhiên - nặng, chậm 👉 Không gọi tên thanh. Chỉ cho nghe và cảm. ⏱ 1 PHÚT 30 – 2 PHÚT 30: CHIA 6 THANH THÀNH 3 CẶP Gia sư nói: “Thực ra không có 6 cái cùng lúc.Có 3 cặp thôi.” - Cặp nhẹ – ngang (ma / má) - Cặp cong – hỏi/ngã (mả / mã) → chỉ cần nhận ra có cong - Cặp nặng – rơi (mạ) 👉 Không cần phân biệt hỏi – ngã ngay.👉 Chỉ cần: nghe khác nhau. ⏱ 2 PHÚT 30 – 3 PHÚT: KẾT BẰNG NIỀM TIN Gia sư nói: “Người Việt học 6 thanh từ lúc còn bé.Bạn không cần hoàn hảo.Bạn chỉ cần tập dần — tai trước, miệng sau.” Cho học viên nói 1–2 lần, không sửa nhiều. 👉 Kết thúc khi học viên chưa mệt. 🎯 NGUYÊN TẮC VÀNG KHI GIẢI THÍCH 6 THANH - Không dạy đủ 6 trong 1 buổi - Không dùng thuật ngữ - Không sửa liên tục - Không nói “sai rồi” 👉 Chỉ cần: nghe – thử – cười – làm lại GHI NHỚ CHO GIA SƯ Giải thích 6 thanh không phải để học viên hiểu hết, mà để họ tin rằng họ học được. Một số Gia sư mới được duyệt hồ sơ xong, chuẩn bị có Trials nên rất lo ...và hay nhắn hỏi Thủy về kinh nghiệm. Nay tranh thủ chia sẻ.

1. Hiểu rõ ngữ pháp là gì Ngữ pháp chính là “chất kết dính” giúp các từ vựng (viên gạch) tạo thành câu có nghĩa. Cùng từ vựng, nhưng khác cấu trúc – câu sẽ mang ý nghĩa hoàn toàn khác. ➡️ Vì vậy, dạy ngữ pháp phải có ngữ cảnh. Không có ngữ cảnh, người học sẽ không hiểu được sắc thái và ý định thật của câu. 2. Dạy ngữ pháp trong ngữ cảnh thực tế Khi dạy, hãy: - Gắn cấu trúc với tình huống giao tiếp đời thực. - Cho học viên thấy khi nào và vì sao người bản ngữ dùng cấu trúc đó. - Tạo hoạt động giúp học viên tự sử dụng ngữ pháp để diễn đạt ý của mình. 3. Hai yếu tố quan trọng: Hiệu quả (E) & Phù hợp (A) Theo Scott Thornbury: - E (Efficiency) – Giảng dạy hiệu quả, thực tế, giúp học viên hiểu và dùng được. - A (Appropriacy) – Chọn hoạt động phù hợp trình độ, độ tuổi, sở thích người học. ✅ Khi kết hợp tốt cả E và A, bài học ngữ pháp sẽ vừa thú vị vừa có giá trị ứng dụng cao. 4. Hai cách dạy ngữ pháp Cách dạy Mô tả Khi nào nên dùng Diễn dịch (Deductive) Dạy quy tắc trước, sau đó cho ví dụ và luyện tập. Dùng cho ngữ pháp đơn giản hoặc giống tiếng mẹ đẻ. Quy nạp (Inductive) Cho ví dụ trước, học viên tự rút ra quy tắc. Dùng cho ngữ pháp phức tạp, giúp học viên hiểu sâu và ghi nhớ lâu. 🎯 Gợi ý thực hành cho Gia sư: - Luôn bắt đầu bằng ngữ cảnh thật (hội thoại, tranh, video ngắn...). - Giải thích ngắn gọn, sau đó cho học viên thực hành nói/viết ngay. - Cá nhân hóa hoạt động – ví dụ: “Hôm qua em làm gì?” để luyện thì quá khứ. - Phản hồi nhẹ nhàng, đúng lúc, giúp học viên tự sửa lỗi và nói tự nhiên hơn.

Chia sẻ kinh nghiệm khi nộp hồ sơ trên nền tảng Preply Ngày hôm qua, khi nộp hồ sơ trên nền tảng Preply , ở phần giới thiệu tên, mình đã giới thiệu là Minh Hiếu. Tuy nhiên, hồ sơ đã bị hệ thống từ chối và nhắc nhở rằng mình cung cấp thông tin chưa đúng quy định. Sau đó, mình mới biết yêu cầu của nền tảng Preply là không được sử dụng họ trong phần giới thiệu tên. Vì mình đưa cả tên đệm vào nên hồ sơ không được chấp nhận. Khi mình chỉnh sửa lại, chỉ giới thiệu tên là Hiếu, thì hồ sơ đã được duyệt thành công. Mình chia sẻ kinh nghiệm nhỏ này để anh chị em nào mới nộp hồ sơ trên nền tảng Preply lưu ý: 👉 Phần giới thiệu tên chỉ nên dùng một từ đơn (tên riêng), không kèm họ, để tránh mắc lỗi như mình và mất thêm thời gian chỉnh sửa. Hy vọng chia sẻ này sẽ giúp anh chị em nộp hồ sơ thuận lợi hơn.