Trong bài học hôm nay, chúng ta cùng tháo gỡ ba hiểu lầm lâu năm về sáng tạo – những hiểu lầm khiến người lớn đánh mất khả năng vốn dĩ thuộc về mình. 1. Hiểu đúng về sáng tạo Sáng tạo không phải là “tài năng thiên bẩm”, cũng không phải thuật ngữ dành cho nghệ sĩ hay thiên tài mà là điều ai cũng có. 2. Mô hình 4C: Ai cũng sáng tạo, chỉ khác mức độBeghetto & Kaufman giúp chúng ta nhìn sáng tạo như một phổ gồm 4 cấp độ: - mini-c: sáng tạo nội tâm trong quá trình học - little-c: sáng tạo đời thường – cải tiến nhỏ trong công việc và cuộc sống - Pro-c: sáng tạo ở mức chuyên môn - Big-C: sáng tạo đột phá tầm nhân loại 3. Vì sao ta “không sáng tạo”?Không phải vì thiếu năng lực. Mà vì những rào cản như: - nỗi sợ sai và sợ bị đánh giá - môi trường ưa chuộng “đáp án đúng duy nhất” - thiếu chất liệu (đọc, trải nghiệm, quan sát) - không rèn luyện thói quen thử nghiệm Khi hiểu những rào cản này, ta nhận ra: sáng tạo không mất đi, nó chỉ bị đóng băng. 🎥 Video hôm nay giúp bạn làm gì? - Nhìn lại sáng tạo dưới góc nhìn tâm lý học hiện đại - Thoát khỏi áp lực “tôi không sáng tạo” - Biết mình đang ở cấp độ nào trong 4C - Hiểu vì sao bản thân từng bế tắc ý tưởng - Bắt đầu bước đầu tiên để mở lại khả năng sáng tạo tự nhiên

Trong một topic khá viral về chuyện bạn trên mạng mượn tiền rồi... biến mất tiêu, có một câu hỏi được nhiều người đặt ra: Không biết sao mọi người có thể cho bạn online/ bạn facebook mượn tiền nhỉ. Tôi cũng tự hỏi như vậy, và nhớ lại những lần mình đã cho mượn. Thì, nó là thế này... Khi họ vay tiền tôi, họ hiếm khi bước thẳng vào vấn đề. Họ bắt đầu bằng một chuỗi biến cố: mất việc, mất xe, bệnh tật, gia đình gặp nạn. Những câu chuyện được đưa ra nhanh và dồn dập không phải để tôi hiểu, mà để tôi không kịp phản xạ (tôi vẫn đang loay hoay tìm cách đồng cảm và chia buồn cùng họ). Ngay sau đó là một yêu cầu “vừa đủ nhỏ”: 500k –3 triệu. Một con số khiến tôi khó nói “không”, bởi nó không đủ lớn để tôi khẳng định đó là lừa đảo, và vừa đủ để làm tôi ngập ngừng: Nếu mình không giúp, có phải mình thiếu tình người? Một số người gọi điện đột ngột, vì họ biết khi trò chuyện trực tiếp, tôi càng khó giữ ranh giới hơn. Tôi khó nói không thành lời hơn là khi gõ vào khung chat. Tôi sợ mình là người xấu. Tôi từng cho một người bạn xa lạ mượn 2 triệu, để rồi 2 tuần sau người đó quay lại mượn thêm 3 triệu - hoặc, bao nhiêu cũng được, vì đang kẹt quá. Tôi hỏi thêm vài người bạn trong vòng trong giao tiếp, thì đúng vậy, người đó cũng hỏi mượn hết cả. Hoá ra, khi tôi đang sợ họ tổn thương vì lời từ chối của tôi, thì họ đã kịp đề nghị thêm vài chục người khác. Họ không ngại bị từ chối như tôi nghĩ. Họ có thể nhắn cùng kịch bản cho 100 người. Họ chỉ cần 1 người đồng ý. Ta từ chối họ thì họ buồn một chút (mà ta thì buồn nhiều) Ta đồng ý thì họ vui (mà ta thì buồn nhiều hơn). Đó là sự hài hước không hề buồn cười. Và đây là điểm quan trọng: vấn đề không nằm ở việc họ mượn tiền, vấn đề nằm ở kịch bản ngầm trong đầu chính chúng ta. Chúng ta bị trigger bởi cái gì? Không phải bởi người vay. Mà bởi chính lịch sử của mình. Ta tin rằng mình là người tốt, và người tốt thì cần giúp đỡ người khác. Lá lành đùm lá rách, lá rách đùm lá nát. Phải nát cỡ nào mới không chịu đùm người ta. Ta cũng tin rằng nhu cầu của người khác luôn lớn hơn nhu cầu của ta. Đó là lý do có những người nhịn ăn nhịn mặt, ky cóp không dám mua cái gì cho mình, lại có thể gom cả sổ đỏ đi giúp người khác.

(Tài liệu gốc WHO, bản dịch chính thức của Y Học Cộng Đồng) Trong bối cảnh thiên tai, thảm họa, tai nạn và các biến cố khẩn cấp đang xảy ra thường xuyên hơn, việc hiểu cách hỗ trợ tâm lý đúng chuẩn – an toàn – nhân văn là vô cùng quan trọng.Tài liệu “Sơ cứu Tâm lý” (Psychological First Aid – PFA) là hướng dẫn chuẩn quốc tế của WHO dành cho người hỗ trợ tại hiện trường, cán bộ địa phương, tình nguyện viên, hoặc bất kỳ ai muốn giúp đỡ người đang trải qua khủng hoảng. 🎯 PFA là gì? Theo tài liệu, PFA không phải là trị liệu tâm lý, mà là một phản ứng nhân đạo ban đầu giúp người gặp khủng hoảng cảm thấy: - an toàn - được kết nối - bình tĩnh - có hy vọng - có khả năng tự giúp mìnhSơ cứu tâm lý PFA tập trung vào hỗ trợ thiết thực – tôn trọng – không xâm phạm, tránh mọi hình thức ép kể lại sang chấn, phỏng vấn gợi nhắc hay “tường trình tâm lý” (debriefing) vốn được WHO khuyến cáo không dùng. 👥 Những nhóm dễ tổn thương cần lưu ý đặc biệt Tài liệu nhấn mạnh các nhóm cần ưu tiên: - trẻ em, đặc biệt trẻ bị tách khỏi người chăm sóc - người già yếu, phụ nữ mang thai - người có bệnh nền, người khuyết tật - nạn nhân có nguy cơ bị phân biệt đối xử hoặc bạo lực ✔️ Điều làm mình đánh giá cao tài liệu này - Ngắn gọn, dễ áp dụng tại hiện trường - Đầy đủ chuẩn mực đạo đức: an toàn – nhân phẩm – quyền lợi - Có ví dụ cụ thể trong bối cảnh thiên tai, bạo động, di cư, tai nạn - Có phần hướng dẫn riêng về chăm sóc người hỗ trợ (vì họ cũng dễ kiệt sức, sang chấn thứ cấp) 📘 Dành cho ai trong Mindful Self? - Những bạn quan tâm đến tâm lý cộng đồng - Người làm công tác xã hội, giáo dục, y tế - Người ở vùng có nguy cơ thiên tai - Người muốn hiểu cách hỗ trợ đúng – an toàn – nhân văn

Workshop Parasocial: Hiểu – Nhận diện – Giữ Ranh Giới giúp bạn nhìn rõ cách não tạo ra ảo giác thân mật, vì sao ta dễ lý tưởng hoá người dạy/KOL, và làm sao thiết lập ranh giới để học – viết – sáng tạo nội dung một cách lành mạnh. Dành cho người viết, creator, giáo viên, mentor: 90 phút để bạn hiểu điều đang diễn ra… và lấy lại quyền tự chủ trong các mối quan hệ “ảo mà thật”.