Cách Ngọc biến RỦI RO thành lợi thế khi KINH DOANH tri thức

Có rất nhiều chuyên gia mà Ngọc gặp, thậm chí bản thân Ngọc những ngày đầu cũng vậy, đã biết cách đóng gói sản phẩm, marketing, bán hàng, và chuyên môn cực kỳ vững. Nhưng khi bắt đầu kinh doanh tri thức, lại thấy ngại ngần, thiếu tự tin. Và lý do thường đến từ việc mình không gọi tên được rủi ro đang tiềm ẩn.

Giống như bất kỳ mô hình kinh doanh nào, kinh doanh tri thức cũng có rủi ro riêng. Kinh doanh truyền thống lo hàng tồn, kho bãi, vốn;

Còn kinh doanh tri thức thì rủi ro lại nằm ở một nơi hoàn toàn khác.....

=======

Trong series bài viết này, Ngọc chia sẻ một trong những rủi ro lớn nhất: rủi ro về sản phẩm và giá trị tri thức, cũng như cách mà Ngọc đã áp dụng để giảm thiểu hay khắc phục nó

1. Khó đóng gói giá trị

Một trong những rủi ro lớn nhất của người làm kinh doanh tri thức là… QUÁ GIỎI. Nghe có vẻ nghịch lý nhưng đúng là như vậy. Khi chuyên gia đã tích lũy nhiều năm kinh nghiệm, họ sở hữu lượng kiến thức khổng lồ và muốn “đổ” hết vào sản phẩm để học viên nhận được nhiều giá trị nhất. Nhưng chính điều này lại trở thành rào cản: kiến thức quá nhiều và quá nặng khiến học viên bị “ngợp”, không biết bắt đầu từ đâu và khó áp dụng vào thực tế.

Ví dụ, một chuyên gia marketing từng tư vấn cho hàng trăm doanh nghiệp, khi làm khóa học lại mang hết tất cả case study, công cụ, chiến thuật vào cùng một khóa. Người học, đặc biệt là người mới, không đủ nền tảng để tiếp nhận và dễ bỏ cuộc giữa chừng. Điều này không chỉ khiến học viên thất vọng mà còn làm giảm uy tín của khóa học, dù bản thân kiến thức đó rất giá trị.

2. Giá trị không rõ ràng

Sản phẩm tri thức khác hoàn toàn với sản phẩm hữu hình ở chỗ… nó không thể cầm, nắm hay nhìn thấy ngay lập tức. Điều này khiến khách hàng rất khó cảm nhận giá trị thật sự và cũng khó so sánh sản phẩm này với sản phẩm khác. Họ thường tự hỏi:

“Liệu kiến thức này có áp dụng được vào công việc của mình không?”
“Học xong bao lâu thì mình thấy kết quả?”
“Tại sao khóa học này giá cao hơn những khóa kia?”

Chính vì sự mơ hồ đó, nhiều khách hàng dễ đánh đồng sản phẩm tri thức với “lý thuyết suông” và mức sẵn sàng chi trả giảm mạnh so với các sản phẩm hữu hình.

Chẳng hạn, bạn có thể sẵn sàng bỏ vài chục triệu để mua một chiếc điện thoại thông minh vì cầm nắm được ngay, nhưng khi chi cùng số tiền cho một khóa học chắc chắn bạn sẽ phải suy nghĩ lâu hơn vì kết quả chưa nhìn thấy ngay tức thì.

3. Tính lỗi thời nhanh

Một rủi ro khác thường bị bỏ qua là tốc độ lỗi thời của tri thức. Trong thời đại AI và công nghệ số, kiến thức thay đổi nhanh đến mức những gì bạn dạy hôm nay có thể đã cũ chỉ sau vài tháng.

Ví dụ, một khóa học dạy quảng cáo Facebook có thể rất giá trị vào năm 2023, nhưng sang 2024, thuật toán và giao diện đã thay đổi hoàn toàn. Nếu chuyên gia không kịp cập nhật, sản phẩm nhanh chóng trở nên lỗi thời và đánh mất sức hút. Điều này đặc biệt nguy hiểm với những ai chỉ dựa vào một sản phẩm duy nhất mà không có kế hoạch nâng cấp hay tái đầu tư kiến thức.

=======

Khi Ngọc nhận diện được ba rủi ro này, cảm giác “sợ hãi” với kinh doanh tri thức biến mất gần như ngay lập tức. Bởi lẽ, rủi ro chỉ thật sự nguy hiểm khi chúng ta không biết nó tồn tại và không chuẩn bị sẵn phương án phòng ngừa.

Một khi đã gọi tên được, nhìn thẳng vào nó, chúng ta sẽ thấy nó không còn đáng sợ đến thế và hoàn toàn có thể xử lý từng bước một.

Giải pháp cho rủi ro 1: “Khó đóng gói giá trị”

Điều đầu tiên bạn cần làm là xác định thật rõ kết quả cuối cùng (outcome) mà học viên cần đạt được. Khi outcome đã rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng loại bỏ những kiến thức “thừa” hoặc quá nâng cao không phục vụ mục tiêu đó.

Ví dụ, nếu bạn dạy “Viết content ra đơn đầu tiên”, thì học viên chỉ cần hiểu cách tạo insight, viết bài kêu gọi hành động cơ bản, chứ chưa cần đào sâu những kỹ thuật storytelling nâng cao hay xây dựng phễu bán hàng phức tạp.

Tiếp theo, hãy chia nhỏ kiến thức thành các micro-module và gắn bài tập thực hành ngay sau mỗi phần. Điều này giúp học viên “tiêu hóa” kiến thức từng chút một thay vì cảm thấy ngợp khi phải nuốt cả “núi” kiến thức trong một lần.

Một khung rất hữu ích mà Ngọc thường áp dụng là khung chuyển đổi: bắt đầu từ “vấn đề hiện tại” của học viên → dẫn họ đi qua các “bước chuyển đổi” → đưa đến “kết quả mong muốn”. Cách này giúp sản phẩm có logic rõ ràng và dễ theo dõi.

Cuối cùng, đừng ngại làm thử nghiệm nhỏ. Hãy mở lớp beta với 5–10 học viên, lắng nghe phản hồi thật rồi điều chỉnh trước khi tung sản phẩm chính thức. Ngọc từng áp dụng cách này với khóa “Inbox Closing” những ngày đầu và nhờ phản hồi sớm, đã kịp sửa ngay những phần học viên thấy “ngợp” hoặc khó áp dụng.

Giải pháp cho rủi ro 2: “Giá trị không rõ ràng”

Sản phẩm tri thức là vô hình, nên bạn cần làm nó “hữu hình” trong mắt khách hàng. Cách đơn giản nhất là định vị sản phẩm bằng kết quả cụ thể thay vì chỉ nói “dạy kiến thức gì”.

Ví dụ, đừng chỉ nói “khóa học viết content”, mà hãy nói “khóa học giúp bạn viết thành công 3 bài content đầu tiên có khách inbox trong 14 ngày”.

Bên cạnh đó, hãy sử dụng case study và feedback thật từ học viên cũ để chứng minh giá trị. Một câu chuyện “trước – sau” bao giờ cũng dễ thuyết phục hơn một lời quảng cáo hoa mỹ.

Ngôn ngữ bạn dùng cũng cần cụ thể và gần gũi. Thay vì nói “tư duy chiến lược”,

Hãy minh họa bằng ví dụ: “Cách xác định một bài viết nào sẽ mang về đơn hàng nhanh nhất trong tuần này”.

Kèm theo đó, hãy tặng công cụ, checklist hoặc template để học viên cảm thấy mình thực sự “cầm nắm được” giá trị tri thức chứ không chỉ là những slide lý thuyết.

Giải pháp cho rủi ro 3: “Tính lỗi thời nhanh”

Trong thời đại AI, kiến thức có thể thay đổi chỉ sau vài tháng. Vì vậy, đừng chỉ dạy mẹo hay công cụ ngắn hạn, thay vào đó, hãy tập trung vào tư duy nền tảng và nguyên tắc cốt lõi. Đây là những thứ bền vững và ít bị đào thải theo xu hướng.

Song song đó, hãy xây dựng quy trình cập nhật định kỳ cho sản phẩm

Ví dụ, 6 tháng một lần. Ngọc thường gửi update miễn phí hoặc ưu đãi đặc biệt cho học viên cũ; vừa giữ uy tín, vừa tạo cảm giác “được chăm sóc lâu dài”.

Một chiến lược hiệu quả khác là tạo cộng đồng học tập. Khi học viên ở trong cộng đồng, họ được cập nhật kiến thức mới liên tục và dễ nâng cấp sang các workshop chuyên đề.

Mô hình sản phẩm cũng nên mở rộng linh hoạt: khóa nền tảng kết hợp với các chuyên đề “bắt trend” theo thời gian, giúp sản phẩm luôn tươi mới mà không phải xây lại từ đầu.

======

Khi áp dụng những giải pháp này, bạn sẽ thấy việc kinh doanh tri thức không còn “mong manh” hay rủi ro như nhiều người tưởng tượng. Rủi ro luôn tồn tại, nhưng khi ta biết gọi tên và chủ động chuẩn bị, chúng sẽ trở thành đòn bẩy để sản phẩm ngày càng hoàn thiện hơn.

Vậy còn bạn thì sao, bạn đã từng gặp rủi ro nào khác khi kinh doanh tri thức? Hãy chia sẻ ở phần bình luận, để chúng ta cùng bàn tiếp trong các bài tiếp theo của series này nhé.

#bichngoc #expertsalesmentor

38 comments