Nov 11 • Giao tiếp phi bạo lực (NVC)
Sự thấu cảm và khả năng dễ tổn thương
Bạn có từng mệt mỏi vì phải “mạnh mẽ” suốt ngày?
Bạn là lãnh đạo, là người được trông đợi sẽ vững vàng, bình tĩnh, luôn biết phải làm gì.
Thế nhưng có những buổi tối bạn nằm lặng trong bóng tối, tự hỏi: “Ai sẽ lắng nghe tôi, nếu tôi cũng đang sợ?”
“Khi tôi dám cho người khác thấy nỗi sợ của mình, tôi mời họ bước vào thế giới thật của tôi.”
— Brené Brown
Trong thế giới công việc, nơi mọi người được dạy phải “chuyên nghiệp”, “bình tĩnh”, “điềm đạm”, việc bộc lộ cảm xúc trở thành điều… nguy hiểm.
Chúng ta đeo mặt nạ của sự kiên định và rồi đánh mất chính mình lúc nào không hay. Nhưng thật nghịch lý: chính khi ta dám dễ tổn thương, ta mới thật sự chạm tới người khác.
Bức tường giữa “tôi thật” và “tôi nên là”
Marshall Rosenberg, cha đẻ của Giao tiếp Bất bạo động, từng kể về một nhà quản lý y tế.
Trong một buổi họp, ông phải chia sẻ quyết định cắt giảm nhân sự.
Cả phòng đầy căng thẳng, ai cũng nhìn ông như kẻ thù.
Thay vì giả vờ bình tĩnh, ông nói thật: “Tôi đang thấy sợ. Tôi sợ rằng mình sẽ làm tổn thương mọi người bằng điều tôi sắp nói.”
Không ai phản đối. Không ai tấn công.
Cả căn phòng như dịu lại. Một người đáp: “Cảm ơn ông vì đã nói thật. Giờ chúng tôi sẵn sàng lắng nghe.”
Đó là sức mạnh của sự dễ tổn thương – không phải yếu đuối, mà là sự can đảm để hiện diện trọn vẹn với chính mình.
Vì sao chúng ta sợ thể hiện sự dễ tổn thương?
Ta lớn lên trong nền văn hóa coi “dễ tổn thương” là yếu kém.
- Trẻ con bị dạy “nín đi, đừng khóc.”
- Nhân viên bị dạy “đừng để cảm xúc xen vào công việc.”
- Lãnh đạo bị dạy “đừng để ai thấy mình yếu.”
Nhưng sự thật là: cảm xúc không làm ta yếu đi — nó làm ta người hơn.
Khi ta phủ nhận cảm xúc, ta không chỉ cắt đứt kết nối với người khác, mà còn với chính bản thân.
Carl Rogers – người đặt nền móng cho Tâm lý học nhân văn – gọi đó là “tình trạng không hòa hợp nội tâm”:
“Khi con người sống khác với cảm xúc thật của mình, họ mất khả năng cảm nhận và trưởng thành.”
Thấu cảm không thể tồn tại nếu thiếu sự dễ tổn thương
Rosenberg từng nói: “Thấu cảm là một lựa chọn dễ tổn thương.”
Thấu cảm nghĩa là cho phép người khác nhìn thấy ta – không qua vai trò, không qua mặt nạ.
Ta không thể kết nối thật sự nếu ta không dám nói:
- “Tôi chưa biết cách này, nhưng tôi đang muốn hiểu hơn.”
- “Tôi cảm thấy lo lắng khi thấy nhóm mình im lặng.”
- “Tôi cần được hỗ trợ, tôi không thể một mình gánh hết.”
Nghe đơn giản, nhưng để nói ra những câu như thế, ta phải vượt qua nỗi sợ bị đánh giá, bị xem thường, bị từ chối.
Và chính giây phút đó khi ta dám nói thật là lúc kết nối thật sự bắt đầu.
Sự dũng cảm mềm mại của lãnh đạo nhân bản
Một người lãnh đạo nhân bản không phải là người luôn kiểm soát được mọi thứ, mà là người dám hiện diện với sự thật của mình – ngay cả khi chưa hoàn hảo.
Một nhà lãnh đạo dám nói “Tôi không chắc, nhưng tôi sẽ cùng các bạn tìm cách” – truyền cảm hứng mạnh mẽ hơn người luôn giả vờ “tôi biết hết.”
Sự dễ tổn thương không làm giảm uy tín. Nó tăng độ tin cậy.
Vì đội ngũ cảm nhận được sự chân thật – và họ tin vào người dám nói thật hơn là người luôn “đúng”.
“Người ta không tin vào sự hoàn hảo; họ tin vào sự chân thật.”
Ba cấp độ để thực hành thấu cảm và sự dễ tổn thương
- Thấu cảm chính mình: Dừng lại và tự hỏi: “Mình đang cảm thấy gì? Mình đang cần gì?” Khi ta hiểu và chấp nhận chính cảm xúc của mình, ta mới có thể mở lòng với người khác.
- Biểu đạt chân thật: Học cách nói cảm xúc và nhu cầu thay vì lời phán xét.
- Hiện diện thấu cảm: Khi người khác mở lòng, đừng vội “sửa”. Chỉ cần lắng nghe và để họ thấy: “Tôi đang ở đây, an toàn, không phán xét.”
Nhiều lãnh đạo ở đỉnh cao quyền lực lại cảm thấy trống rỗng, không phải vì thiếu thành công, mà vì không còn ai nhìn thấy con người thật bên trong họ. Họ trở thành “vai diễn” mạnh mẽ, kiên định, lạnh lùng và phải sống đúng với nó mỗi ngày.
Nhưng cái giá là: cô đơn, áp lực, và một trái tim bị đóng kín.
Không có sự dễ tổn thương, không thể có thấu cảm.
Và không có thấu cảm, tổ chức chỉ còn là một cỗ máy, không còn hơi ấm con người.
Nếu bạn muốn xây dựng văn hóa lãnh đạo nhân bản trong tổ chức, hãy bắt đầu bằng những hành động nhỏ:
- Khi ai đó hỏi “Anh ổn chứ?”, đừng luôn trả lời “Ổn.”
- Trong cuộc họp, dám nói “Tôi đang thấy căng thẳng, ai khác có cảm giác như vậy không?”
- Khi nhân viên phạm sai lầm, hãy chia sẻ một lần bạn cũng từng sai — và điều bạn học được từ nó.
Mỗi khoảnh khắc bạn dám dễ tổn thương, bạn đang mở ra cánh cửa để mọi người cũng được là chính mình.
Từ trái tim thật – đến tổ chức nhân bản
Carl Rogers từng nói trong cuốn "Một cách thức tồn tại" (A Way of Being): “Điều kỳ diệu xảy ra khi tôi chấp nhận bản thân mình – tôi trở thành chính con người mà tôi luôn muốn trở thành.”
Và Marshall Rosenberg bổ sung: “Khi chúng ta can đảm thể hiện chính mình bằng sự chân thật và thấu cảm, chúng ta đang mời người khác làm điều tương tự.”
Một tổ chức nhân bản không bắt đầu từ chiến lược mà bắt đầu từ một trái tim thật.
Cộng đồng Humanistic Leadership tin rằng: “Sức mạnh không nằm ở khả năng che giấu nỗi sợ, mà ở sự can đảm dám để người khác thấy ta đang sợ – và vẫn ở lại để yêu thương.”
👉 Nếu bài viết này chạm đến bạn, hãy chia sẻ cho người lãnh đạo mà bạn tin rằng – họ xứng đáng được nhìn thấy bằng sự thấu cảm.
4
2 comments
Sự thấu cảm và khả năng dễ tổn thương
powered by
skool.com/humanistic-leadership-6956
Humanistic Leadership là một triết lý đặt con người vào vị trí trung tâm của mọi quyết định, chiến lược và hoạt động của tổ chức.
Suggested communities
Powered by