Chúng ta thường nhìn nhận cơn giận như một “cơn bão” – thứ cần được dập tắt ngay lập tức. Nhưng càng cố gắng đè nén, nó lại càng âm ỉ tích tụ và chờ ngày bùng lên dữ dội hơn.
“Nỗi đau không đến từ bản thân cơn giận, mà từ cách chúng ta đối xử với nó.”
Tùy vào cách ta lắng nghe, cơn giận có thể biến thành hành động bạo lực, hoặc trở thành năng lượng chữa lành.
1. Khi ta ngừng “kiểm soát” cơn giận
“Kiểm soát cảm xúc” là một lời khuyên phổ biến, nhưng bản chất của nó thường là sự đè nén. Cơn giận không cần bị kiểm soát, nó cần được công nhận và lắng nghe.
Nếu ta kìm nén, năng lượng ấy vẫn còn đó, chờ một dịp khác để bộc phát. Nếu ta xả ra một cách thiếu ý thức, ta lại có nguy cơ làm tổn thương người khác. Con đường duy nhất là ở lại, quan sát và học hỏi từ chính cơn giận của mình.
Khi cơn giận trỗi dậy, hãy thử dừng lại, hít thở và tự nhủ: “Tôi nhận biết bạn đang ở đây, cơn giận ạ. Tôi sẽ ở lại để lắng nghe bạn.”
Khoảnh khắc ta chấp nhận thay vì chống đối, năng lượng của cơn giận bắt đầu được chuyển hóa.
2. Từ giận dữ đến hành động chăm sóc
Rosenberg chỉ ra rằng: cơn giận là nguồn năng lượng trỗi dậy khi một nhu cầu sâu sắc nào đó bị bỏ quên. Khi ta kết nối lại với nhu cầu thật sự đó, năng lượng giận dữ sẽ trở thành động lực cho hành động sáng tạo.
Ví dụ:
- Từ: “Tôi giận vì nhân viên làm việc cẩu thả.”
- Đến: “Tôi nhận ra mình cần sự cam kết và trách nhiệm trong công việc chung.”
- Từ: “Tôi bực mình vì người thân quá thờ ơ.”
- Đến: “Tôi nhận ra mình cần được kết nối và chia sẻ nhiều hơn.”
Khi thấy rõ nhu cầu của mình, ta có thể hành động từ trái tim: bắt đầu một cuộc trò chuyện chân thành, đưa ra một lời đề nghị, hoặc tự mình đáp ứng nhu cầu đó. Nhờ vậy, cơn giận không còn sức phá hoại, mà trở thành động lực nuôi dưỡng sự thay đổi tích cực.
3. Khi lòng trắc ẩn được khơi dậy
Khi thấu hiểu nhu cầu của chính mình, ta cũng dễ dàng nhìn thấy những nhu cầu chưa được đáp ứng đằng sau hành động của người khác. Người đang làm ta tổn thương, rất có thể, cũng đang đau khổ và khao khát một điều gì đó.
Rosenberg từng nói:
“Vengeance is a tragic expression of an unmet need for empathy.” (Ý muốn trả thù thực chất là một biểu hiện đầy bi kịch của khao khát được thấu cảm.)
Khi ta có thể đồng cảm với chính mình, nhu cầu trả đũa sẽ dần biến mất, nhường chỗ cho sự cảm thông. Lòng từ bi không phải là yếu đuối, đó là sức mạnh của một người đã thấu hiểu nỗi đau bên trong.
Biến giận dữ thành năng lượng của yêu thương
Khi lắng nghe cơn giận, ta học được cách yêu thương sâu sắc hơn, hành động có ý thức hơn và sống nhân văn hơn.
“Khi bạn tức giận, hãy tử tế – trước hết là với chính mình.”
– Marshall B. Rosenberg
Giận dữ có thể là cơn bão hủy diệt, nhưng cũng có thể là cơn mưa gột rửa và tưới mát tâm hồn. Tất cả tùy thuộc vào cách ta đón nhận.
Hãy để cơn giận trở thành người dẫn đường chứ không phải kẻ thù. Bởi vì đôi khi, chính cơn giận là tiếng gọi của trái tim, thôi thúc ta sống thật hơn với chính mình.