Ayvalık’a gelenler ve Ayvalık’ta gidenler… Bu iki grup kasabanın yaşam biçimini dönüştürdü. Mübadele sürecinde yaşanan değişimlerin Ayvalık özelinde nasıl tezahür ettiğini birlikte inceleyelim.
Gelenler ve Gidenler
- Rum nüfusun gönderilmesiyle Ayvalık’ta boşalan evler, iş yerleri ve araziler oluştu.
- Girit, Midilli ve Selanik gibi yerlerden gelen Türkler Ayvalık’a yerleştirildi. Yeni yaşam alanları, yeni bağlar, yeni kültürler kuruldu.
- Bu yer değiştirme beraberinde ekonomik, kültürel ve sosyal uyum süreçlerini getirdi. Yeni gelenlerin yerleşmesi, eski yapılarla yeni yaşam arasında köprü oluşturdu.
Mimari ve Kültürel Doku Nasıl Etkilendi?
- Rum döneminden kalma taş evler, kiliseler, okullar değişen toplumsal yapıyla farklı işlevler kazandı. Lüx evler yerini daha sade yaşama bıraktı.
- Yeni komşuların getirdiği mutfaklar, gelenekler ve yaşam biçimleri Ayvalık’ın kültür mozaiğini genişletti: yeni tatlar, yeni sohbetler, yeni mahalle ritüelleri…
- Mübadele, Ayvalık’ta bir “yeniden inşa” değil; bir yeniden şekillenme süreciydi. Kasaba bu değişimi kucakladı ancak izlerini saklamadı.