26 Mô Hình Cộng Đồng Từ A-Z Mà Mọi Nhà Sáng Tạo Nội Dung Cần Biết - Đây Là Một Bài Viết Dài... Nhưng Đáng Đọc

🚀

Thời gian gần đây, tôi vừa nhận được một món quà “The 100 Million Money Models”! Đây là một cuốn sách của Alex Hormozi vừa ra mắt. Ông đã đạt doanh số hơn 100 triệu đô trong lần ra mắt này, thậm chí phá kỷ lục thế giới về doanh số bán sách.

Sau khi đọc xong cuốn sách và dành thời gian nghiên cứu, tôi đã tổng hợp được 26 mô hình cộng đồng từ A đến Z. Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn những mô hình này, hy vọng có thể giúp các bạn tìm được con đường phù hợp cho riêng mình.

✔️ A - MÔ HÌNH CAM KẾT HÀNH ĐỘNG (Accountability Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Các thành viên đặt ra những cam kết cụ thể và thường xuyên báo cáo tiến độ cho những người bạn đồng hành hoặc nhóm được phân công — những người có trách nhiệm giữ họ cam kết và theo sát quá trình thực hiện.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó tạo áp lực bên ngoài và hệ thống hỗ trợ, giúp con người vượt qua giới hạn ý chí cá nhân. Phần lớn mọi người thất bại trong việc đạt mục tiêu không phải vì thiếu kiến thức, mà vì thiếu sự kiên trì hành động liên tục. Mô hình này giúp biến ý định thành hành vi thực tế thông qua trách nhiệm xã hội và sức ép tích cực từ những người cùng nhóm cam kết.
Vì sao mọi người tham gia? - Người ta sẵn sàng trả tiền để có ai đó "ép" họ thực hiện cam kết.

✔️ B - MÔ HÌNH SO SÁNH HIỆU SUẤT (Benchmarking Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: So sánh có hệ thống các chỉ số hiệu suất của thành viên với những người tương đồng, nhằm xác định điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải thiện.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại phản hồi khách quan về tiến trình, giúp đặt ra mục tiêu thực tế dựa trên hiệu suất của những người cùng cấp độ. Nó loại bỏ việc phán đoán cảm tính về việc liệu nỗ lực cải thiện có hiệu quả hay không, đồng thời tạo động lực cạnh tranh lành mạnh và giúp nhìn rõ khoảng cách giữa các mức hiệu suất.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn có thước đo khách quan cho sự tiến bộ của bản thân, và cần những phân tích dựa trên dữ liệu để xác định chính xác các lĩnh vực cần cải thiện.

✔️ C1 - MÔ HÌNH THÁCH THỨC & THI ĐẤU (Challenge & Contest Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Tổ chức các cuộc thi định kỳ hoặc thử thách dựa trên kỹ năng, khiến quá trình rèn luyện trở nên thú vị và có mục tiêu rõ ràng để mọi người cùng hướng đến.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó biến việc luyện tập thành những cuộc thi thú vị và tạo nhiệt huyết, đồng thời mang lại sự công nhận và động lực bên ngoài. Những hành động lặp đi lặp lại nhàm chán trở thành những cuộc thi đầy hào hứng, tạo ra sự gắn kết cộng đồng thông qua những thử thách chung.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ có tinh thần cạnh tranh và cần động lực bên ngoài để duy trì việc luyện tập. Ngoài ra, họ cũng muốn được công nhận cho những thành tựu của mình.

✔️ C2 - MÔ HÌNH CHỨNG CHỈ & THẨM ĐỊNH (Certification & Credential Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Một hệ thống phát triển có cấu trúc, trong đó các thành viên phấn đấu để đạt được các chứng nhận, huy hiệu hoặc chứng chỉ được công nhận, nhằm xác nhận kinh nghiệm của họ và thể hiện năng lực với người khác.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại lộ trình học tập rõ ràng cùng sự công nhận chính thức về kỹ năng, có giá trị thực tế trong đời sống và công việc. Mô hình này tạo động lực thông qua các cột mốc thành tựu, đồng thời giúp thành viên có được chứng nhận có thể sử dụng trong môi trường chuyên nghiệp hoặc xã hội.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn có lộ trình học tập có hệ thống và sự công nhận chính thức cho kỹ năng của mình - thứ mà người khác sẽ tôn trọng và ghi nhận.

✔️ D - MÔ HÌNH CHIA SẺ ƯU ĐÃI (Deal Sharing Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Tận dụng sức mạnh mua chung của cộng đồng và mối quan hệ giữa các thành viên để mang lại quyền truy cập độc quyền vào các ưu đãi giảm giá, sản phẩm hoặc cơ hội đặc biệt.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Vì nó giúp thành viên tiết kiệm đáng kể chi phí nhờ sức mạnh đàm phán tập thể, đồng thời mở ra những cơ hội mà cá nhân đơn lẻ khó tiếp cận được. Nó tạo ra lợi ích tài chính cụ thể, đủ để khiến việc bỏ tiền tham gia membership trở nên đáng giá.
Vì sao mọi người tham gia? - Vì họ muốn tiết kiệm tiền khi mua các thiết bị đắt tiền, đồng thời tiếp cận các cơ hội cao cấp với chi phí thấp hơn.

✔️ E - MÔ HÌNH CHUYÊN GIA (Expert Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Cung cấp quyền truy cập có chọn lọc vào nguồn tri thức chuyên sâu, thông qua các buổi chia sẻ của khách mời, phiên hỏi đáp (Q&A) hoặc các khóa học masterclass với các chuyên gia trong ngành.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Vì nó rút ngắn con đường học hỏi bằng cách truyền đạt trực tiếp các chiến lược đã được kiểm chứng từ những người đã thành công thực tế, giúp loại bỏ một phần việc học qua thử và sai. Thành viên được tiếp cận trí tuệ và kinh nghiệm thật từ những người đã đạt được kết quả mà họ đang hướng đến.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn học hỏi từ những chuyên gia đã được chứng minh năng lực, và tiếp cận những kiến thức mà cá nhân riêng lẻ khó có thể tự tìm được.

✔️ F - MÔ HÌNH TRẢI NGHIỆM THỰC TẾ (Field Trip Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Tổ chức các hoạt động nhóm hoặc chuyến đi trải nghiệm, giúp tạo ra những kỷ niệm chung đáng nhớ đồng thời thúc đẩy mục tiêu học tập hoặc phát triển kỹ năng.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó kết hợp giáo dục, phiêu lưu và gắn kết xã hội, đồng thời tạo ra những trải nghiệm độc đáo và kết nối cộng đồng sâu hơn, mang đến cơ hội học tập mà trải nghiệm cá nhân khó có được.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn có những trải nghiệm độc nhất, thích đi du lịch cùng những người cùng đam mê đến những địa điểm đặc quyền khó có thể đi một mình.

✔️ G - MÔ HÌNH CỐ VẤN/NGƯỜI DẪN DẮT QUYỀN UY (Guru/Authority Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Không mời nhiều chuyên gia khác nhau đến để tổ chức buổi gặp gỡ hoặc chia sẻ, mà chỉ có một người duy nhất — một chuyên gia đã được chứng minh năng lực, và mọi thành viên tham gia đều đi theo hệ thống, phương pháp hoặc hành trình chuyển hóa của người đó để đạt được kết quả tương tự. Thật sự, tôi cảm thấy mô hình này không thật sự bền vững. Nhưng đây lại là mô hình phổ biến nhất hiện nay.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Nó cung cấp một lộ trình thành công đã được kiểm chứng, giúp loại bỏ mọi phỏng đoán về điều gì thực sự hiệu quả, đồng thời mang lại cơ hội tiếp cận trực tiếp với người đã đạt được những gì mà các thành viên đang hướng tới.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn một con đường dẫn đến thành công đã được chứng minh, và họ tin tưởng vào hành trình chuyển hóa cụ thể của chuyên gia đó.

✔️ H - MÔ HÌNH HACKATHON (Hackathon Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Bao gồm những buổi cộng tác chuyên sâu, nơi các thành viên cùng nhau xây dựng các nguyên mẫu, tạo ra dự án mới hoặc giải quyết một vấn đề cụ thể trong thời gian ngắn.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó đẩy nhanh quá trình đổi mới sáng tạo nhờ sức mạnh trí tuệ tập thể, và tạo ra kết quả cụ thể, hữu hình. Ngoài ra, nó còn xây dựng mối liên kết bền chặt giữa các thành viên thông qua quá trình hợp tác cường độ cao và sáng tạo chung.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ là những người sáng tạo và yêu thích giải quyết vấn đề, muốn phát triển các dự án liên quan đến lĩnh vực cụ thể cùng những người có tư duy đổi mới giống họ — rất phù hợp với các cộng đồng về AI hiện tại.

✔️ I - MÔ HÌNH VƯỜN ƯƠM (Inkubator Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Cung cấp hỗ trợ toàn diện cho các thành viên đang khởi động dự án hoặc doanh nghiệp, bao gồm dịch vụ cố vấn, nguồn lực, kết nối và hướng dẫn theo lộ trình rõ ràng.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó giảm thiểu rủi ro và tăng tỷ lệ thành công cho các dự án khởi nghiệp, nhờ vào chuyên môn, tài nguyên và sự hỗ trợ từ cộng đồng. Mô hình này biến hành trình khởi nghiệp đơn độc thành một nỗ lực có hệ thống với sự đồng hành và hỗ trợ tập thể.
Ví dụ như Tennis Entrepreneur Hub — một hệ thống hỗ trợ cho những người muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực tennis, chẳng hạn như dịch vụ huấn luyện, chuyển đổi sự nghiệp trong ngành hoặc xây dựng doanh nghiệp tennis riêng. Thành viên tham gia vì họ muốn bắt đầu một hoạt động kinh doanh liên quan đến tennis và cần nguồn lực, sự cố vấn và các mối quan hệ cần thiết để thành công. Hoặc Food Truck Entrepreneur, một cộng đồng đã bắt đầu theo đúng mô hình này, hỗ trợ các chủ xe bán đồ ăn tiềm năng bằng mẫu kế hoạch kinh doanh, hướng dẫn xin giấy phép, kết nối nhà cung cấp, và dịch vụ cố vấn từ các chủ xe thực tế đã thành công.

✔️ J - MÔ HÌNH CƠ HỘI VIỆC LÀM (Job Opportunity Pipeline Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Mô hình kết nối có hệ thống các thành viên với các cơ hội nghề nghiệp, cơ hội thăng tiến chuyên môn và mạng lưới trong ngành.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Nó cung cấp quyền tiếp cận các “thị trường việc làm ẩn” (những vị trí không được công khai rộng rãi) và tạo điều kiện để các thành viên xây dựng mối quan hệ nghề nghiệp mà bình thường họ khó có thể tự thực hiện. Mô hình này giúp biến đam mê thành cơ hội nghề nghiệp thực tế.
Một phần mở rộng khác của mô hình này là hỗ trợ thành viên “sẵn sàng cho cơ hội”. Khi bạn đã có một mạng lưới người có nhu cầu tuyển cho vị trí cụ thể, bạn có thể giúp các thành viên chuẩn bị kỹ năng cần thiết, rồi kết nối họ với những cơ hội đó.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn làm việc trong một lĩnh vực cụ thể một cách chuyên nghiệp, và cần quyền tiếp cận cơ hội nghề nghiệp cùng mạng lưới kết nối trong ngành.

✔️ K - MÔ HÌNH TUYỂN CHỌN TRI THỨC (Knowledge Curation Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Chọn lọc và hệ thống hóa thông tin chuyên sâu từ nhiều nguồn khác nhau, sau đó tổng hợp lại thành nội dung chất lượng cao, dễ tiếp thu và cung cấp đều đặn cho các thành viên.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó giúp tiết kiệm thời gian, loại bỏ tình trạng quá tải thông tin và đảm bảo thành viên chỉ nhận được nội dung đã được chuyên gia kiểm chứng. Nhờ đó, họ có thể luôn cập nhật các xu hướng và kiến thức mới nhất mà không phải tự mình lọc và nghiên cứu từng nguồn riêng lẻ.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ bị choáng ngợp trước lượng nội dung khổng lồ trên mạng, và muốn nhận được thông tin đã được chọn lọc, sắp xếp và trình bày hiệu quả bởi chuyên gia.
Một ví dụ tuyệt vời cho mô hình này là cộng đồng đầu tư tiền điện tử, nơi họ cung cấp bản phân tích chọn lọc hằng tuần về xu hướng thị trường, sự phát triển của các dự án mới, cập nhật quy định pháp lý và phân tích kỹ thuật từ các nguồn đáng tin cậy, giúp thành viên tránh khỏi tình trạng quá tải thông tin.
Tôi cho rằng đây là một trong những mô hình bị xem nhẹ nhất, bởi vì hiện nay — có lẽ phần nào được thúc đẩy bởi anh Hormozi — chúng ta đang bước vào thời kỳ “quá tải giá trị”, ngay cả với nội dung miễn phí. Vấn đề lớn nhất của mọi người không còn là thiếu thông tin, mà là có quá nhiều thông tin, đến mức họ không biết nên xử lý, chọn lọc hay tập trung vào đâu. Hãy tránh mắc sai lầm này — đây là một cách tuyệt vời để tạo ra giá trị dễ dàng và bền vững.

✔️ L - MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG THỰC TẾ (Live Case Study Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Quan sát trực tiếp quá trình giải quyết vấn đề, ra quyết định và phát triển kỹ năng trong thời gian thực, đi kèm với giải thích chi tiết về cách tư duy và phương pháp được sử dụng.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại trải nghiệm học tập chân thực, thông qua việc quan sát người thật xử lý vấn đề thật, thay vì chỉ học qua lý thuyết. Mô hình này phơi bày thực tế “lộn xộn” của quá trình cải thiện và ra quyết định, cho phép học viên hiểu sâu hơn cách suy nghĩ và phản ứng trong tình huống thực tế.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ học tốt hơn khi được xem ví dụ thực tế, và muốn hiểu rõ cách huấn luyện hoặc giải quyết vấn đề trong quá trình thật sự diễn ra.

✔️ M - MÔ HÌNH MASTERMIND (Mastermind Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Một nhóm nhỏ, có cấu trúc rõ ràng, gồm các thành viên cam kết, họ gặp nhau định kỳ để giải quyết thách thức, chia sẻ góc nhìn và duy trì trách nhiệm ở cấp độ cao.
Bạn có thấy cái tên "10X Masterminds" quen thuộc không? Đây là một mô hình rất quen thuộc nếu bạn làm trong lĩnh vực coaching.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại những góc nhìn đa dạng cho các vấn đề phức tạp, tạo ra sự cam kết trách nhiệm lẫn nhau giữa những cá nhân có khát vọng phát triển. Mô hình này đẩy nhanh quá trình giải quyết vấn đề nhờ sức mạnh trí tuệ tập thể.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn có sự cam kết và hỗ trợ ở cấp độ ngang hàng, cùng với trí tuệ tập thể từ những cá nhân đầy tham vọng đang đối mặt với những thách thức tương tự.

✔️ N - MÔ HÌNH KẾT NỐI (Networking Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Lọc và kết nối có hệ thống giữa các thành viên nhằm xây dựng quan hệ hợp tác, đối tác kinh doanh hoặc kết nối cá nhân, dựa trên mức độ tương thích và lợi ích chung.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó giải quyết vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải: tìm đúng người phù hợp để hợp tác hoặc kết nối thông qua việc tận dụng trí tuệ cộng đồng và quy trình ghép cặp có hệ thống.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ cần một đối tác phù hợp và muốn mở rộng mạng lưới của mình — cả cho hoạt động chuyên môn lẫn cơ hội kinh doanh.
Một ví dụ kinh điển cho mô hình này chính là mai mối trong lĩnh vực hẹn hò. Chẳng hạn, có những cộng đồng giúp các doanh nhân nam tìm được người bạn đời lý tưởng, người có thể thấu hiểu và đồng hành cùng họ trong hành trình sự nghiệp. Tương tự, các cộng đồng ghép cặp còn có thể được áp dụng cho hợp tác kinh doanh, liên doanh hoặc các mối quan hệ chuyên môn khác — nói cách khác, cho bất cứ nơi nào sự kết nối đúng người mang lại giá trị và cơ hội phát triển song hành cho các bên.

✔️ O - MÔ HÌNH KHÓA HỌC TRỰC TUYẾN (Online Course/Cohort Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Một chương trình học có cấu trúc và giới hạn thời gian, trong đó một nhóm học viên cùng tiến triển qua giáo trình, có sự tương tác giữa các thành viên và hướng dẫn từ người dạy.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó kết hợp tính hệ thống của việc học có lộ trình rõ ràng với động lực và sự hỗ trợ từ cộng đồng học viên. Mô hình này giúp phát triển kỹ năng toàn diện thông qua giáo trình đã được kiểm chứng, đồng thời tạo trách nhiệm chung trong nhóm để đảm bảo học viên duy trì tiến độ.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn rèn luyện kỹ năng một cách có hệ thống, nhận được động lực từ những người học cùng, và cần một khung chương trình cụ thể để tiến bộ đều đặn.

✔️ P1 - MÔ HÌNH VÒNG TRÒN HUẤN LUYỆN ĐỒNG ĐẲNG (Peer Coaching Circles Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Mô hình mà trong đó các nhóm nhỏ luân phiên huấn luyện lẫn nhau, cùng trao đổi phản hồi, hỗ trợ và hướng dẫn có cấu trúc.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó giúp người tham gia học sâu hơn thông qua việc dạy lại cho người khác, mang đến phản hồi cá nhân hóa mà không cần chi phí huấn luyện chuyên nghiệp. Thành viên vừa rèn luyện kỹ năng coaching, vừa nhận được nhiều góc nhìn khác nhau về cách cải thiện bản thân.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ không đủ khả năng chi trả cho huấn luyện cá nhân, nhưng vẫn muốn nhận phản hồi cụ thể cho bản thân, đồng thời thích cảm giác được giúp người khác tiến bộ.
Theo tôi, đây thật sự là một cơ hội bị đánh giá thấp và ít được khai thác, bởi vì khi bạn dạy người khác thì chính bản thận bạn cũng học được rất nhiều điều mới. Việc trao cho thành viên quyền hướng dẫn lẫn nhau không chỉ tạo giá trị to lớn, mà còn giảm đáng kể áp lực cho chủ cộng đồng. Đây là một mô hình đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để xây dựng năng lượng học tập và kết nối thực sự giữa các thành viên.

✔️ P2 - MÔ HÌNH TIẾP CẬN GẦN (Proximity Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Xây dựng cộng đồng xoay quanh việc tiếp cận hoặc gắn kết với một cá nhân có ảnh hưởng, thành công hoặc nổi tiếng trong lĩnh vực. Điều đó mang lại cho thành viên cảm giác “được ở gần” người họ ngưỡng mộ, cùng với quyền truy cập vào góc nhìn và trải nghiệm nội bộ.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó đáp ứng nhu cầu được thuộc về và nâng tầm vị thế cá nhân, đồng thời mang đến cái nhìn chân thực từ người đang ở đỉnh cao trong ngành. Mô hình này truyền cảm hứng, tạo động lực hướng tới thành công và mở ra cơ hội kết nối nhờ mối liên hệ chung với nhân vật trung tâm.
Điều thú vị là — bạn không cần phải quá nổi tiếng để mô hình này hoạt động. Mọi người ở đây không chỉ vì họ muốn đạt được một kết quả cụ thể, họ ở đây vì họ muốn thuộc về thế giới của bạn, muốn ở gần bạn, học từ bạn và được truyền cảm hứng bởi cách bạn sống.
Khi chuyển sang mô hình này, cộng đồng của tôi giảm mạnh tỷ lệ thành viên rời bỏ, vì cộng đồng được xây dựng quanh mối quan hệ và cảm xúc kết nối chứ không chỉ dựa trên kết quả học tập hay sản phẩm.
Nếu bạn đang ở giai đoạn đã có uy tín trong lĩnh vực của mình, hoặc bạn đang là một “người dẫn dắt” cần mở rộng tệp khán giả, mô hình này sẽ là một hướng đi bền vững và hiệu quả hơn rất nhiều — nơi giá trị lớn nhất không nằm ở nội dung, mà nằm ở sự hiện diện của bạn.

✔️ Q - MÔ HÌNH Q&A (Q&A Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi của nó là: Mô hình chia sẻ tri thức dạng hỏi – đáp, nơi các thành viên đặt câu hỏi và chuyên gia hoặc những người có kinh nghiệm trong cộng đồng sẽ trả lời. Theo thời gian, cộng đồng sẽ hình thành một kho dữ liệu tri thức có thể tìm kiếm được, chứa những lời khuyên và giải pháp thực tế.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó xây dựng một nền tảng tri thức toàn diện, giúp thành viên nhận được câu trả lời nhanh và đáng tin cậy cho những vấn đề cụ thể, đồng thời tạo cơ hội cho những người đóng góp tích cực xây dựng uy tín cá nhân. Đây là mô hình “diễn đàn kiểu mới”, vốn trước đây tồn tại trên các forum truyền thống, nhưng giờ được tích hợp hiện đại hơn trong nền tảng như Skool. Và điều tuyệt vời là — nó cực kỳ bền vững và dễ duy trì cho người tạo cộng đồng.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ có những câu hỏi cụ thể và muốn nhận câu trả lời nhanh chóng, chính xác, từ những người từng trải trong lĩnh vực.
Nếu bạn là người sáng tạo nội dung đã hoạt động lâu năm, có hàng trăm giờ Q&A, livestream, ghi chú kiến thức thì việc tái tổ chức tất cả những tài nguyên đó thành một cộng đồng Q&A trên Skool là một hướng đi cực kỳ hợp lý. Bạn có thể xây thư viện tài nguyên A–Z — nơi thành viên có thể tự tra cứu câu trả lời hoặc công cụ cần thiết. Sau đó, bạn chỉ cần livestream mỗi tuần một lần để trả lời câu hỏi mới, hoặc chỉ dẫn họ đến các phần có sẵn trong thư viện: “À, cái đó có ở đây”, “Phần này có video hướng dẫn rồi”, “Câu hỏi hay, mình sẽ thêm nó vào thư viện tuần này”...
Mô hình này rất dễ bán, dễ duy trì, và mang lại giá trị rõ ràng, hữu hình — vì nó tập trung vào giải quyết vấn đề thực tế của thành viên, chứ không chỉ truyền đạt lý thuyết.

✔️ R1 - MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU TẬP THỂ (Research Collective Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Trong đó các thành viên cùng chia sẻ nguồn lực, kiến thức và chuyên môn để thực hiện các nghiên cứu, thử nghiệm và phân tích có hệ thống — những việc mà một cá nhân riêng lẻ khó có thể làm được.

Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại những hiểu biết hoặc kết luận được rút ra dựa trên bằng chứng thực tế thông qua quá trình nghiên cứu tập thể nghiêm ngặt, giúp tiết kiệm chi phí thử nghiệm cá nhân đắt đỏ đồng thời đóng góp vào sự phát triển tri thức chung của lĩnh vực.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn có được hiểu biết về lĩnh vực cụ thể dựa trên dữ liệu thực tế và kiểm chứng khoa học, muốn tiếp cận các kết quả thử nghiệm chuyên sâu mà họ không thể tự thực hiện một mình.
Mô hình này đặc biệt phù hợp cho những lĩnh vực còn thiếu thông tin chuẩn hóa, nơi người tham gia có thể cùng nhau khám phá, thử nghiệm và xác thực để tạo ra tri thức thật sự hữu ích cho cả cộng đồng. Tôi có thể thấy mô hình này cực kỳ hiệu quả cho các cộng đồng như chăm sóc da mụn chẳng hạn.

✔️ R2 - MÔ HÌNH THƯ VIỆN TÀI NGUYÊN (Resource Library Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Cộng đồng cung cấp một kho tài nguyên được tổ chức có hệ thống, bao gồm các công cụ, mẫu, tài liệu, và sản phẩm số hoàn chỉnh, để thành viên có thể truy cập, tải xuống và áp dụng ngay cho công việc hoặc dự án của họ.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó giúp thành viên tiết kiệm khối lượng lớn thời gian và công sức, khi được cung cấp sẵn các giải pháp đã được kiểm chứng và mang lại kết quả thực tế. Họ không cần phải tạo mọi thứ từ đầu, mà vẫn nhận được các tài liệu chất lượng chuyên nghiệp, những thứ mà nếu tự làm sẽ tốn kém và mất rất nhiều thời gian.
Mô hình này có thể kết hợp với các mô hình khác như mô hình Q&A hoặc mô hình Học Tập Cộng Tác (sẽ được chia sẻ bên dưới), trong đó bạn có thể liên tục bổ sung tài nguyên mới định kỳ, giúp cộng đồng luôn cảm thấy tươi mới, đầy đủ và cập nhật.

✔️ S1 - MÔ HÌNH HỌC TẬP CỘNG TÁC (Study Group Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Nơi các thành viên cùng nhau nghiên cứu tài liệu, phân tích nội dung và tìm hiểu khái niệm thông qua thảo luận và khám phá chung. Nói cách khác, mọi người học cùng nhau - dạy lẫn nhau - và phát triển cùng nhau.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó tăng tốc quá trình học thông qua trao đổi và đa dạng góc nhìn, đồng thời mang lại cách tiếp cận có cấu trúc giúp hiểu sâu hơn thông qua việc giảng giải cho người khác.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn hiểu sâu hơn về các loại chiến lược, họ nhận ra rằng việc thảo luận cùng những người có tư duy phân tích giống mình giúp họ học nhanh và nhớ lâu hơn.

✔️ S2 - MÔ HÌNH NHÀ TÀI TRỢ/ỦNG HỘ PATREON (Sponsor/Patreon Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi của nó là: các thành viên thành công hoặc đã có chỗ đứng sẽ tài trợ hoặc hỗ trợ tài chính cho sự phát triển của các thành viên mới hơn, thông qua việc cấp quỹ, cung cấp tài nguyên hoặc cơ hội - đôi khi đổi lại sự cố vấn, sự hài lòng khi giúp đỡ người khác, hoặc tiềm năng đầu tư trong tương lai.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó loại bỏ rào cản tài chính cho những thành viên có tiềm năng, đồng thời trao cho các thành viên thành công cơ hội ý nghĩa để đóng góp ngược lại cho cộng đồng, và có thể đầu tư vào nhân tài tương lai. Mô hình này xây dựng mối quan hệ gắn bó và lâu dài trong cộng đồng.
Vì sao mọi người tham gia? - Nhà tài trợ muốn đóng góp và đầu tư cho tài năng mới. Người được tài trợ cần nguồn lực tài chính để đẩy nhanh quá trình phát triển.
Chúng ta hãy nói đến một biến thể khác của nó: mô hình Patreon. Mô hình này rất phổ biến trong giới YouTuber hoặc người sáng tạo nội dung nghệ thuật. Trên Patreon, người sáng tạo được xem như nghệ sĩ, còn người ủng hộ (Patron) là những người đóng góp một khoản phí nhỏ hàng tháng để giúp họ tiếp tục sáng tạo.
Nhiều người nhận xét rằng mức phí trung bình của cộng đồng trên Skool cao hơn đáng kể khi so sánh với Patreon, nhưng đồng thời giá trị và mức độ tương tác mà thành viên nhận được cũng cao hơn tương ứng.

✔️ T1 - MÔ HÌNH BỘ LẠC/BẢN SẮC (Tribe/Identity Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Xây dựng cộng đồng dựa trên bản sắc, giá trị và trải nghiệm sống chung của các thành viên — những yếu tố vượt ra ngoài chủ đề chính, giúp tạo nên sự gắn kết sâu sắc và cảm giác thuộc về thực sự.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó tạo ra các mối quan hệ ý nghĩa dựa trên sự tương đồng về lối sống và giá trị, đồng thời mang đến cơ hội kết nối, hợp tác và thấu hiểu giữa những người có cùng bối cảnh cuộc sống.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn được kết nối với những người có cùng lối sống và hệ giá trị, và tìm kiếm cơ hội hợp tác hoặc phát triển cùng những người có chung chí hướng.

✔️ T2- MÔ HÌNH THEO DÕI HÀNH TRÌNH CHUYỂN HÓA (Transformation Documentation Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Các thành viên ghi lại và chia sẻ toàn bộ hành trình phát triển cá nhân của mình - từ điểm xuất phát đến khi đạt được mục tiêu - tạo nên những câu chuyện hành trình thực tế về quá trình chuyển hóa thực tế. Ở đây, bạn chính là minh chứng sống cho sự tiến bộ, và thậm chí có thể kiếm tiền từ chính hành trình phát triển của mình.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại cảm hứng và lộ trình thực tế cho người khác, đồng thời tạo ra sự cam kết trách nhiệm cho chính người ghi lại hành trình của mình. Nó là mối quan hệ “đôi bên cùng có lợi” - bạn vừa học, vừa chia sẻ, vừa truyền cảm hứng cho người khác.
Mô hình này cũng phơi bày những khó khăn thật sự của quá trình phát triển, giúp người khác thấy được bức tranh thực tế chứ không chỉ là kết quả cuối cùng, đồng thời ghi nhận nỗ lực của thành viên trong suốt hành trình.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn truyền cảm hứng cho người khác bằng hành trình của chính mình, duy trì trách nhiệm với mục tiêu cá nhân, và tạo ra một bản ghi chép bền vững về thành tựu của họ.

✔️ U - MÔ HÌNH NỘI DUNG TẠO BỞI NGƯỜI DÙNG (User Generated Content Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Các thành viên tạo và chia sẻ nội dung giá trị – như video, bài viết, phân tích, đánh giá – nhằm mang lại lợi ích cho toàn bộ cộng đồng, đồng thời xây dựng danh tiếng và chuyên môn cá nhân.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó tạo ra một thư viện nội dung thực tế, đa dạng và hữu ích, đồng thời giúp thành viên phát triển chuyên môn thông qua việc chia sẻ kiến thức và giảng giải cho người khác. Nó cũng mang đến nhiều góc nhìn khác nhau về cùng một chủ đề, giúp cộng đồng học hỏi sâu hơn.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn chia sẻ kiến thức, xây dựng uy tín như một chuyên gia và tiếp cận kho nội dung chất lượng cao được tạo ra bởi những cá nhân đầy đam mê.

✔️ V - MÔ HÌNH CHIA SẺ/THÚ NHẬN (Vulnerability/Confession Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Tạo ra một không gian an toàn nơi các thành viên có thể chia sẻ những khó khăn, nỗi sợ hãi, thất bại và tổn thương cảm xúc, với một cộng đồng thấu hiểu và sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ lẫn nhau.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Bởi vì nó mang lại sự hỗ trợ tinh thần và cảm xúc, giúp chữa lành và giải tỏa áp lực nội tâm, đồng thời bình thường hóa những khó khăn mà con người trải qua, giúp các thành viên vượt qua rào cản tâm lý thông qua sự đồng cảm và chia sẻ chân thật.
Mô hình này rất cần thiết, nhưng cần được xây dựng với ranh giới rõ ràng — người sáng lập nên xác định rõ mình có thể và không thể hỗ trợ ở mức nào, và khi cần thiết, nên mời hoặc giới thiệu các chuyên gia đáng tin cậy để hỗ trợ sâu hơn.
Nó sẽ phù hợp hơn với một số loại cộng đồng như cộng đồng dành cho những người từng là vận động viên chuyên nghiệp nhưng phải từ bỏ sự nghiệp vì chấn thương, cộng đồng về hành trình sinh sản, mất mát, hoặc chấn thương tâm lý, cộng đồng hỗ trợ những người từng trải qua bạo lực hoặc sang chấn...
Mô hình này không chỉ vô cùng quan trọng mà còn ít cạnh tranh, và nếu bạn có năng lực, sự đồng cảm, cùng hiểu biết đúng đắn, đây sẽ là một trong những dạng cộng đồng mang lại giá trị nhân văn lớn nhất.

✔️ W - MÔ HÌNH WORKSHOP (Workshop Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Học thông qua thực hành trực tiếp trong các buổi huấn luyện chuyên sâu, tập trung vào xây dựng kỹ năng, áp dụng ngay lập tức, nhận phản hồi và phân tích trực tiếp trong một môi trường học tập có định hướng rõ ràng.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Nó giúp cải thiện kỹ năng tức thì nhờ thực hành và phản hồi từ chuyên gia, đồng thời tạo ra một không gian học tập tập trung giúp tăng tốc quá trình phát triển kỹ thuật.
Mô hình này mang lại ba lợi ích cùng lúc: (1) Tăng trưởng cộng đồng thông qua workshop thu hút; (2) Xây dựng kho nội dung vững chắc cho thành viên hiện có; (3) Giảm tỷ lệ rời bỏ vì thành viên luôn có nội dung mới, thiết thực và dễ tiêu hóa.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ học hiệu quả hơn khi được thực hành trực tiếp, và họ muốn nhận phản hồi tức thì từ chuyên gia để cải thiện kỹ thuật nhanh hơn.

✔️ X - MÔ HÌNH NỘI DUNG ĐỘC QUYỀN (Exclusive Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Cung cấp quyền truy cập đặc biệt vào các nội dung giá trị cao, bao gồm tài liệu chuyên sâu, insight nội bộ, hoặc tài nguyên chỉ dành riêng cho thành viên, không công khai cho công chúng hoặc người ngoài cộng đồng.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Giúp thành viên nhận được nội dung chất lượng vượt trội, xứng đáng với chi phí membership, đồng thời tạo cảm giác đặc quyền và địa vị khác biệt cho những người thực sự nghiêm túc theo đuổi lĩnh vực này.
Vì sao mọi người tham gia? - Bởi vì họ muốn tiếp cận những nội dung chuyên sâu, chất lượng cao mà không thể tìm thấy ở nơi khác, và mong được học hỏi trực tiếp từ những người có kinh nghiệm và tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực này.

✔️ Y - MÔ HÌNH KHÓA HỌC CHUYÊN SÂU HÀNG NĂM (Year Intensive Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi của nó là: một trải nghiệm tập trung diễn ra hằng năm, kết hợp giữa phát triển kỹ năng chuyên sâu, gắn kết cộng đồng và các hoạt động mang tính chuyển hóa trong một khoảng thời gian ngắn nhưng cường độ cao.
Tại sao mô hình này có giá trị? - Mô hình này giúp tạo ra sự tiến bộ nhanh chóng nhờ vào mức độ tập trung cao độ, đồng thời xây dựng mối gắn kết bền chặt giữa các thành viên thông qua những trải nghiệm cường độ cao — mang lại sự thay đổi lâu dài.
Vì sao mọi người tham gia? - Họ muốn đạt được bước tiến vượt bậc trong thời gian ngắn, đồng thời tìm kiếm một trải nghiệm chuyển hóa sâu sắc và gắn kết chặt chẽ với cộng đồng.
Bạn hoàn toàn có thể áp dụng mô hình này cho cộng đồng của mình — chẳng hạn như tổ chức sự kiện gặp gỡ trực tiếp hằng năm. Tất cả các buổi ghi hình được lưu lại trong cộng đồng, còn trong suốt thời gian cả năm, các thành viên sẽ tập trung vào việc triển khai, gặp nhau định kỳ qua Zoom hằng tháng, và cùng nhau giữ tinh thần trách nhiệm trong cộng đồng. Đây thực sự là một mô hình rất thú vị và hiệu quả.

✔️ Z - MÔ HÌNH GỘP/LAI (Zone/Hybrid Model)

Cơ chế giá trị cốt lõi: Một hệ sinh thái toàn diện kết hợp nhiều mô hình giá trị bổ trợ nhau để phục vụ nhu cầu và sở thích đa dạng của thành viên, với cấu trúc cộng đồng tích hợp.
Tại sao nó có giá trị? - Nó phục vụ nhiều phong cách học tập và động lực khác nhau trong cùng một cộng đồng, đồng thời tạo ra nhiều điểm tương tác và hỗ trợ toàn diện cho mọi khía cạnh phát triển.
Vì sao mọi người tham gia? - Họ muốn có một môi trường phát triển toàn diện và linh hoạt, nơi hội tụ nhiều hình thức học tập, tương tác và cơ hội kết nối khác nhau — tất cả được tích hợp trong một cộng đồng duy nhất.

============

Trên thực tế, hầu hết các cộng đồng bền vững đều kết hợp nhiều mô hình giá trị, chứ không chỉ bám vào một công thức cố định.

⚜️ Bí quyết để chọn mô hình phù hợp:

Đừng cố gắng làm tất cả ngay từ đầu
Chọn 1-2 mô hình cốt lõi, sau đó bổ sung dần
Tự hỏi bản thân: "Cách tôi đóng góp giá trị cho người khác mà vẫn thấy tự nhiên và thoải mái là gì?"
Bắt đầu nhỏ, nhưng cải tiến liên tục

Điều quan trọng nhất là: Cộng đồng tốt nhất không phải là cộng đồng có nhiều tính năng nhất, mà là cộng đồng có linh hồn — nơi thành viên cảm thấy được thấu hiểu và kết nối thật sự. Xây dựng cộng đồng là cuộc chạy marathon, không phải chạy nước rút. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ, tập trung tạo ra giá trị thực sự, và để cộng đồng phát triển một cách tự nhiên.

Bạn đã từng tham gia cộng đồng nào khiến bạn cảm thấy thực sự được truyền cảm hứng và thay đổi tích cực chưa? Cảm giác thuộc về và được hỗ trợ từ những người cùng chí hướng thật tuyệt vời, phải không? Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn và cho tôi biết mô hình nào trong 26 mô hình trên phù hợp hoặc gợi cảm hứng nhất với bạn nhé!

4 comments

Kiếm Tiền Với Skool

skool.com/skool-viet-nam-5552

Cộng đồng trao đổi về Skool đầu tiên tại Việt Nam. Đây là nơi bạn tìm hiểu về Skool và nắm bắt thông tin mới nhất về Skool.

(1) Heartfluencer Family ❤️️

SAT Prep

The Grim Circle

The Screen Time Adventure

Bring people together around your passion and get paid.