AI ကို အသုံးချတဲ့အခါ ကိုယ်လိုချင်တဲ့အဖြေကို တိတိကျကျရရှိဖို့ဆိုတာက ကိုယ်မေးလိုက်တဲ့ မေးခွန်း (Prompt) ရဲ့ အရည်အသွေးပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်နေပါတယ်။ ဒါကို "Prompt Engineering" လို့ခေါ်ပြီး AI ဆီကနေ အကောင်းဆုံးရလဒ်တွေရအောင် မေးခွန်းတွေကို ပုံဖော်မေးမြန်းတဲ့ အနုပညာတစ်ခုပါပဲ။
ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ MIT ကနေ လမ်းညွှန်ထားတဲ့ AI prompt တွေကို ထိထိရောက်ရောက်ရေးနိုင်မယ့် အဓိကနည်းဗျူဟာ ၃ ခုနဲ့ အသုံးများတဲ့ Prompt အမျိုးအစားတွေကို အသေးစိတ်လေ့လာကြည့်ကြပါမယ်။
အဓိက နည်းဗျူဟာ ၃ ခု
၁။ အကြောင်းအရာနောက်ခံ (Context) ကို ထည့်ပြောပါ
ရိုးရိုးရှင်းရှင်းမေးခွန်းတစ်ခုမေးမယ့်အစား AI ကို သူဘယ်သူ့နေရာက ဝင်ပြီးဖြေရမယ်ဆိုတဲ့ persona (ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး) သတ်မှတ်ပေးတာ၊ ဒါမှမဟုတ် အကြောင်းအရာရဲ့ နောက်ခံအချက်အလက် (background) ကိုပါ ထည့်ပြောပေးတာက ပိုကောင်းတဲ့အဖြေတွေကို ရစေပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်ရေးထားတဲ့ စာနမူနာတွေပေးပြီး ကိုယ့်ရဲ့အရေးအသား style အတိုင်း ပြန်ရေးခိုင်းလို့တောင် ရပါတယ်။
* ရိုးရှင်းသော Prompt: “New England မှာ သစ်ရွက်တွေအရောင်ပြောင်းတာကို ဘယ်အချိန်ကြည့်လို့အကောင်းဆုံးလဲ။”
* ပိုထိရောက်သော Prompt (Context ထည့်ထားပုံ): “ခင်ဗျားက သစ်ပင်တွေအကြောင်း ကျွမ်းကျင်တဲ့ ဇီဝဗေဒပညာရှင်တစ်ယောက်ဆိုပါစို့။ မကြာသေးခင်က အမေရိကန်ရဲ့ ရာသီဥတုအခြေအနေတွေအရ New England မှာ သစ်ရွက်တွေအရောင်ပြောင်းတာကို ဘယ်အချိန်ကြည့်လို့ အကောင်းဆုံးဖြစ်မလဲဆိုတာကို သူငယ်တန်းကလေးတွေကို ရှင်းပြသလိုမျိုး ရှင်းပြပေးပါ။”
၂။ တိတိကျကျမေးပါ (Be Specific)
မေးခွန်းက ယေဘုယျဆန်လေ၊ အဖြေကလည်း ယေဘုယျဆန်လေပါပဲ။ ဒါကြောင့် ကိုယ်ဘာကို သိချင်လဲ၊ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ အဖြေလိုချင်လဲ၊ ဘာအချက်အလက်တွေ ပါစေချင်လဲဆိုတဲ့ အသေးစိတ်အချက်တွေ၊ ကန့်သတ်ချက်တွေကို တိတိကျကျ ထည့်မေးဖို့လိုပါတယ်။
* ရိုးရှင်းသော Prompt: “ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအကြောင်း ပြောပြပါ။”
* ပိုထိရောက်သော Prompt (တိကျအောင်မေးထားပုံ): “လာမယ့်ဆယ်စုနှစ်အတွင်း ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုက စီးပွားရေးအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်နိုင်လဲဆိုတာ ဆွေးနွေးပေးပါ။”
၃။ စကားစကို အခြေခံပြီး ဆက်မေးပါ (Build on the Conversation)
ChatGPT လို chatbot တွေဟာ အပြန်အလှန်စကားပြောဆိုမှုပုံစံနဲ့ တည်ဆောက်ထားတာကြောင့် အရှေ့ကမေးထားတဲ့ စကားစကို မှတ်မိနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစကနေပြန်စစရာမလိုဘဲ အဲ့ဒီအပေါ်မှာ အခြေခံပြီး မေးခွန်းတွေ ဆက်မေးတာ၊ ပြင်ခိုင်းတာတွေ လုပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဥပမာ: အပေါ်က သူငယ်တန်းကလေးတွေကို ရှင်းပြခိုင်းတဲ့အဖြေကို ရပြီးတဲ့အခါမှာ...
* “အဲ့ဒီအဖြေကိုပဲ ပိုပြီးရယ်ရအောင်လုပ်ပေးပါ”
* “အခုတစ်ခါ အင်္ဂလိပ်စာမေဂျာနဲ့ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေနားလည်အောင် ဥပမာတွေနဲ့ ပြန်ရှင်းပြပေးပါ” ဆိုပြီး ဆက်မေးနိုင်ပါတယ်။
အသုံးများသော Prompt အမျိုးအစားများ
* Zero-Shot Prompt (တိုက်ရိုက်မေးခြင်း): ရှင်းလင်းပြီး တိုက်ရိုက်ကျတဲ့ ညွှန်ကြားချက်မျိုးပါ။ ဥပမာ - "ဒီဆောင်းပါးကို အချက် ၅ ချက်နဲ့ အကျဉ်းချုပ်ပေးပါ။"
* Few-Shot Prompt (နမူနာပေးမေးခြင်း): AI ကို သူလိုက်လုပ်ရမယ့် နမူနာတွေ ပေးပြီး မေးတာမျိုးပါ။ ဥပမာ - "ဒီမှာ အကျဉ်းချုပ်နမူနာ ၂ ခု ပေးထားတယ်။ တတိယတစ်ခုကို ဒီ style အတိုင်းပဲ ရေးပေးပါ။"
* Instructional Prompt (ညွှန်ကြားချက်ပေးမေးခြင်း): တိကျတဲ့အမိန့်ပေး စေခိုင်းတာမျိုးပါ။ ဥပမာ - "ဒီ memo အတွက် executive summary တစ်ခုရေးပေး။ စကားလုံး ၁၀၀ အောက်ဖြစ်ရမယ်။"
* Role-Based Prompt (Role သတ်မှတ်ပေးမေးခြင်း): AI ကို persona တစ်ခု သတ်မှတ်ပေးပြီး မေးတာမျိုးပါ။ ဥပမာ - "ခင်ဗျားက MBA ပါမောက္ခတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး lecture outline တစ်ခု ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ သဘောထားပြီး..."
* Contextual Prompt (နောက်ခံပေးမေးခြင်း): လုပ်ဆောင်ရမယ့်အလုပ်ရဲ့ နောက်ခံအကြောင်းအရာကိုပါ ပြောပြပြီး မေးတာမျိုးပါ။ ဥပမာ - "ဒီစာက တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေအတွက် behavioral econ သင်ခန်းစာပါ။ သူ့ကို ပိုပြီးနားလည်လွယ်တဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့ ပြန်ရေးပေးပါ။"