Tôi vẫn nhớ như in buổi học đầu tiên trong đời mình – buổi học mà tôi không hiểu nổi học viên đang nói gì, còn họ thì cũng chẳng hiểu nổi tôi.
Buổi hôm ấy, tôi đang ở cơ sở, người đẫm mồ hôi, đầu óc quay cuồng, và điện thoại thì gần hết pin. Tôi mở Preply lên, thấy một học viên người nước ngoài đăng ký và còn 10 phút nữa bắt đầu buổi học - trời, rồi làm sao?
Cứ vậy mà chiến thôi, tôi mở máy, học viên thấy tôi và cười tươi trên màn hình. Họ vẫy tay, nói gì đó bằng tiếng Anh. Còn tôi… chỉ biết cười lại.
Thật ra, lúc ấy tôi còn chẳng biết họ đăng ký học khi nào.
Không mang theo máy tính, tiếng ồn của máy móc chạy phía sau át cả tiếng nói, và tôi thì chẳng biết nói được một câu tiếng Anh nào ra hồn.
Tôi bật Google Dịch, gõ từng chữ, rồi bật loa lên cho học viên nghe. Mất 10 giây để dịch, thêm 5 giây để họ hiểu, rồi… cả hai cùng cười.
Nếu ai đó nhìn cảnh ấy chắc sẽ nghĩ tôi đang đóng một vở hài kịch: điện thoại cùi bắp, sóng yếu, âm thanh rè rè, tôi thì vừa dịch vừa ra dấu như người đang múa.
Tôi chỉ biết cố tỏ ra tự tin, trong khi lòng thì run như cầy sấy.
Và điều tôi không ngờ là — học viên ấy lại thích thú vô cùng.
Họ không hiểu hết tôi nói gì, nhưng họ thấy tôi cố gắng, họ thấy tôi thật. Và thế là, nhiều học viên khác quay lại học buổi thứ hai, thứ ba, rồi gắn bó suốt nhiều tháng sau đó.
Lúc đó tôi chẳng nghĩ gì sâu xa cả. Tôi chỉ nghĩ: “May quá, họ chưa bỏ chạy!”
Một năm sau, tôi mới hiểu vì sao điều đó lại xảy ra.
Tình cờ, tôi đọc được một nghiên cứu của Đại học Harvard về “Emotional Contagion in Communication” – tạm dịch là “Hiệu ứng lan truyền cảm xúc trong giao tiếp”.
Nghiên cứu chỉ ra rằng: năng lượng cảm xúc mà bạn truyền đi có tác động mạnh hơn cả ngôn từ.
Người khác có thể không hiểu từng chữ bạn nói, nhưng họ sẽ cảm nhận được bạn đang chân thành hay gượng ép, đang hứng thú hay chán nản.
Tôi đọc đến đó mà thấy rùng mình.
Hóa ra, thứ tôi làm trong buổi học “hỗn độn như máng lợn” năm nào lại… vô tình đúng.
Không phải tôi giỏi, mà là tôi thật.
Không phải tôi biết cách dạy, mà là tôi thật sự quan tâm đến việc học viên có vui hay không, có hiểu hay không.
Và có lẽ, chính năng lượng đó – dù qua một chiếc điện thoại cũ kỹ và một giọng Việt lắp bắp – đã khiến người học cảm nhận được rằng: “À, thầy này đáng tin.”
Tôi học được một điều mà sách vở không dạy:
Dạy tiếng Việt cho người nước ngoài không bắt đầu từ vốn tiếng Anh, mà bắt đầu từ cách bạn khiến họ cảm thấy an toàn khi học cùng bạn.
Tôi từng nghĩ, dạy là phải “chuẩn”. Phải có giáo án, phải nói trôi chảy, phải có hình ảnh, slide, tài liệu.
Nhưng càng dạy lâu, tôi càng nhận ra: thứ giữ học viên ở lại không phải kiến thức, mà là cảm xúc.
Khi bạn cho đi năng lượng thật — dù chỉ là một nụ cười, một ánh mắt quan tâm, hay một câu “Good! Very good!” vụng về — bạn đang xây nên thứ mà không một AI nào có thể thay thế: sự kết nối giữa người với người.
Và trong hành trình này, sự kết nối đó chính là cây cầu ngắn nhất để học viên đến gần tiếng Việt hơn.
Tôi đã từng tưởng mình ngu ngốc, nhưng hóa ra mình chỉ đang học đúng cách – theo bản năng.
Giờ nghĩ lại, tôi thấy buồn cười.
Ngày đó, tôi run đến mức gõ sai chính tả trong Google Dịch, phát âm sai tên học viên, và còn… xin lỗi bằng cách gập đầu ba lần trước màn hình.
Nhưng thay vì bỏ đi, họ lại gửi cho tôi một tin nhắn sau buổi học:
“You made my day. I love your energy.”
Tôi không hiểu hết câu ấy khi đó, nhưng giờ thì tôi hiểu — họ không đến để nghe một giáo viên hoàn hảo, mà để cảm nhận một con người thật.
Và có lẽ, đó chính là lý do tôi vẫn dạy đến bây giờ.
Bởi mỗi lần gặp một học viên mới, tôi đều nhớ lại cảm giác “trắng tinh” hôm ấy.
Nó khiến tôi khiêm tốn hơn, chân thành hơn, và nhớ rằng:
Không cần biết tiếng Anh.
Không cần giỏi công nghệ.
Không cần hoàn hảo.
Chỉ cần có mặt trọn vẹn trong buổi học, và thật với người đối diện.
Đến giờ, tôi vẫn nói với các thành viên trong cộng đồng:
“Nếu học viên không hiểu bạn, hay ngay cả khi bạn không hiểu họ — cứ thể hiện sự quan tâm trước.
Vì chính điều đó mới khiến họ ở lại.”
Tôi không biết bạn đang ở đâu trong hành trình này — có thể bạn vừa mở Preply đầu tiên, vừa hoang mang, vừa lo lắng.
Nhưng hãy nhớ: mọi giáo viên giỏi đều từng bắt đầu bằng một buổi học hỗn loạn.
Điều khác biệt là họ không bỏ cuộc sau buổi học ấy.
Nếu ngày đó tôi dừng lại, chắc chẳng có cộng đồng nào tên là 5 Minutes Vietnamese ra đời cả.
Tôi chỉ là một người bình thường, với chiếc điện thoại cùi bắp, và niềm tin rằng: mình có thể bắt đầu, dù không biết gì.
Và tôi vẫn tin — nếu bạn thật lòng muốn, chúng ta sẽ không để bạn phải bắt đầu một mình.
Vì đôi khi, chỉ cần một người tin bạn, là đủ để bạn đi tiếp.
Bạn thì sao, lần đầu thế nào?